Norma zakłada podział laserów na siedem klas:

1 – lasery, które są bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy.
1M – lasery emitujące promieniowanie w zakresie długości fal od 302,5nm do 4000nm, które są bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy, ale mogą być niebezpieczne podczas patrzenia w wiązkę przez przyrządy optyczne.
2 – lasery emitujące promieniowanie widzialne w przedziale długości fal od 400 do 700nm. Ochrona oka jest zapewniona w sposób naturalny przez instynktowne reakcje obronne.
2M – lasery emitujące promieniowanie widzialne w przedziale długości fal od 400 do 700nm. Ochrona oka jest zapewniona w sposób naturalny przez instynktowne reakcje obronne, ale mogą być niebezpieczne podczas patrzenia w wiązkę przez przyrządy optyczne.
3R – lasery emitujące promieniowanie w zakresie długości fal od 302,5nm do 106nm, dla których bezpośrednie patrzenie w wiązkę jest potencjalnie niebezpieczne.
3B – lasery, które są niebezpieczne podczas bezpośredniej ekspozycji promieniowania. Patrzenie na odbicia rozproszone jest zwykle bezpieczne.
4 – lasery, które wytwarzają niebezpieczne odbicia rozproszone. Mogą one powodować uszkodzenie skóry oraz stwarzają zagrożenie pożarem. Podczas obsługi laserów klasy 4 należy zachować szczególną ostrożność.

Przypisana Polską Normą klasa laserowa wiąże się z zastosowaniem odpowiednich środków ochrony. Dlatego producenci są zobligowani do umieszczenia na urządzeniu laserowym informacji o klasie bezpieczeństwa, do której należy urządzenie. Dzięki temu użytkownicy wiedzą, jakie środki bezpieczeństwa mają przedsięwziąć.

Według tej klasyfikacji, lasery na których pracuje się w kosmetologii i medycynie estetycznej zaliczane są do klasy 4, która oznacza najwyższy stopień zagrożenia. Warto nadmienić, że urządzenia wyposażone w technologię IPL, choć nie są laserami, również zostały tu zaklasyfikowane. Oznacza to, że emitowane promieniowanie jest niebezpieczne dla oczu i skóry. Wpływ na stopień szkodliwości promieniowania mają m.in.: długość wiązki, czas ekspozycji, długość fali promieniowania oraz kąt widzenia źródła światła i rozmiar obrazu źródła promieniowania na siatkówce oka. Ważna jest też odległość jaka dzieli laser i obiekt tzw. NOHD (Nominal Ocular Hazard Distance). Nominalny obszar zagrożenia optycznego mówi nam o zasięgu danej wiązki, odległości od źródła światła jaka jest bezpieczna dla człowieka. Jest to liczona w metrach odległość, przy której napromieniowanie wiązki jest równe odpowiedniemu MPE rogówki (maksymalnej dozwolonej ekspozycji na laser). Przykładowo urządzenia z technologią IPL mają zasięg mniejszy niż 50 cm, natomiast laser ND:YAG może uszkodzić wzrok do około 5 metrów (niektóre źródła nawet podają, że do 12 m).

Urządzenia laserowe na których pracują kosmetolodzy emitują zarówno światło widzialne jak i wiązki które nie są widzialne dla ludzkiego oka. Przez ten fakt oko jest pozbawione szeregu naturalnych odruchów obronnych (np. zwężenie źrenicy), które w naturalnych warunkach je chronią. Dlatego pracując z urządzeniami laserowymi, należy pamiętać, że ekspozycja oczu na wiązkę laserową może prowadzić nawet do trwałego i nieodwracalnego uszkodzenia wzroku. Niebezpieczne jest patrzenie w wiązkę, bezpośrednia ekspozycja oka, a także promieniowanie odbite i rozproszone. 

Na tym etapie możesz już stworzyć wstępny plan usług świadczonych w gabinecie. Najlepiej, aby zabiegi nie pokrywały się z tymi, które oferuje konkurencja. Weź pod uwagę popularne, chętnie wybierane przez klientki terapie, ale nie zapominaj też o zabiegach, których konkurencyjne gabinety nie mają w swej ofercie. W ten sposób skutecznie wyróżnisz się na lokalnym rynku i znajdziesz dla siebie niszę.

Ekspozycja na promieniowanie jest zwykle przypadkowa, niestety zdarzają się wypadki. Może wtedy dojść do uszkodzenia tkanek na skutek reakcji termicznych w wyniku absorpcji dużej ilości energii przenoszonej przez promieniowanie laserowe. We wszystkich ludzkich tkankach jest woda. W różnej ilości jest też ona obecna w rogówce, spojówce, soczewce i siatkówce. Woda jest chromoforem absorbującym energie lasera co w przypadku niekontrolowanej ekspozycji może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń wzroku. Przykładowo fale o długości 180-400 mogą uszkodzić rogówkę, spojówkę lub soczewkę, a fale w zakresie 400-1400 mogą powodować uszkodzenia siatkówki. 

Ryzyko uszkodzenia przez wiązkę laserową skóry jest bardzo duże, jednak do jej uszkodzenia potrzebne są znacznie większe dawki promieniowania niż w przypadku oka. Promieniowanie w zakresie widzialnym oraz podczerwonym może wywołać łagodną postać rumienia lub poparzenia. Natomiast krótkie impulsy o dużej mocy szczytowej mogą prowadzić nawet do zwęglenia tkanek.

Ochrona oczu

Do ochrony oczu podczas pracy należy używać specjalnych okularów, gogli wyposażonych w filtry chroniące oko przed promieniowaniem. Okulary powinny być dostosowane do zakresu wiązki na której pracujemy. Okulary sprzedawane na terenie Unii Europejskiej muszą spełniać normę EN207 i być oznaczone znakiem CE. Okulary powinny być w dobrym stanie technicznym. Nie mogą być pęknięte, zarysowane czy matowe, ponieważ tracą wtedy swoje właściwości ochronne. Do czyszczenia okularów nie wolno używać preparatów dezynfekujących na bazie alkoholu. Alkohol uszkadza filtry ochronne.

Na okularach powinno być napisane do jakiej długości fali są dostosowane. Przeważnie ta wartość jest określana zakresem np. 750-1200nm. Można też spotkać się z oznaczeniem OD (Optical Density), które podaje gęstość optyczną.

Jest to oznaczenie wg. amerykańskiego standardu ANSI. Jest to miara tłumienia wiązki lasera przechodzącej przez filtr. Im OD jest większy, tym większa jest ochrona oczu.

Oznaczenie OD 4 oznacza, że filtr osłabia laser 10 000 razy. OD 7+ oznacza, że wiązka która przenika do oka jest osłabiona więcej niż 10 000 000 razy. W obszarze stosowania europejskich norm bezpieczeństwa laserowego stopień ochrony określa oznaczenie LB, które może przyjmować wartość od 1 do 10 (gdzie wartość 10 jest najwyższą możliwą).

Na okularach powinna też znaleźć się informacja o trybie pracy lasera tzw. DIRM. Gdzie D oznacza pracę ciągłą, I – pracę impulsową, R – pracę impulsową o impulsie gigantycznym, a M – pracę impulsową z synchronizacją modów. 

Inne zagrożenia związane z pracą na urządzeniach laserowych

Niebezpieczeństwo na które narażone są osoby pracujące na urządzeniach laserowych nie ogranicza się jedynie do emitowanych wiązek laserowych. Należy również brać pod uwagę zagrożenia: elektryczne (np. skoki napięcia, zwarcie, niebezpieczeństwo porażenia prądem), pożarowe (np. zapalenie się materiałów, urządzenia) i pochodzące od gazów (np. toksyczne opary powstające na skutek termicznego cięcia tkanek).

Prawidłowo i bezpiecznie zorganizowane stanowisko pracy urządzenia laserowego wymaga oceny zagrożeń spowodowanych samym układem laserowym (typem lasera, tym że jest to urządzenie elektryczne itd.), środowiskiem, w którym urządzenie pracuje oraz stopniem przeszkolenia personelu obsługującego.

Środowisko pracy lasera

Umiejscowienie lasera ma duże znaczenie z punktu widzenia efektywności jego pracy, jak również bezpieczeństwa. W pomieszczeniach, w których znajdują się urządzenia laserowe, należy zapewnić:

• znaki ostrzegawcze (informacja o potencjalnym zagrożeniu)
• brak powierzchni mogących odbijać światło (matowe wykończenie ścian, brak luster, nie wolno nosić biżuterii)
• brak okien lub ich zasłonięcie
• zamek (brak swobodnego dostępu do pomieszczenia zabiegowego z zewnątrz)
• oświetlenie o odpowiednim poziomie natężenia (gdy jest jasno źrenice oczu się zwężają)
• odpowiednia odległość lasera od ścian, innych urządzeń i źródeł ciepła (0,5-1,0m)
• gaśnica (przy każdym urządzeniu elektrycznym musi być gaśnica)
• odpowiednia temperatura (20-26⁰C) i wilgotność powietrza (>75%)
• należy zapewnić ciągłość zasilania
• środki ochrony osobistej (gogle i okulary wyposażone w odpowiednie filtry optyczne, zaślepki, odzież ochronna)
• urządzenie laserowe powinno być uruchamiane kluczem dostępnym tylko dla przeszkolonego personelu
• więcej informacji na temat zasad użytkowania urządzeń https://attre.eu/serwis.

Pomieszczenie, w którym znajduje się urządzenie laserowe, musi być oznaczone odpowiednim znakiem ostrzegawczym (1), informującym o potencjalnym zagrożeniu. Również urządzenie emitujące promieniowanie powinno być oznaczone piktogramem ostrzegawczym promieniowania laserowego oraz znakiem uzupełniającym z informacją o klasie lasera (2). Niezbędne są również znaki wskazujące na otwór wyjściowy lasera (3).